Mysterie: waarom heeft een plassend jongetje een standbeeld in Den Bosch?

Marjo van Yperen

Dieske plast in de fontein op het Herman Moerkerkplein. | Foto: indebuurt Den Bosch

In het Rozemarijnstraatje, een steegje aan de Hinthamerstraat, staat een bijzondere fontein van een plassend jongetje: Dieske. Je verwacht het misschien niet, maar dit jongetje is een held uit de Bossche geschiedenis. Zijn kleine blaas speelde een grote rol in het redden van de stad!

In het centrum van Den Bosch schuilen bijzondere verhalen. Eentje daarvan schuilt achter het Rozemarijnstraatje, een zijstraatje van de Hinthamerstraat. Loop deze steeg in en je vindt een bijzondere beeldengroep, met twee geliefden, een nar en een fontein waar een plassend jongetje bovenop zit. Het is géén Manneken Pis, maar Dieske. Wat doet hij daar?

Lees verder onder de foto >

De volledige beeldengroep met de geliefden, de nar en Dieske. | Foto: indebuurt Den Bosch

Dieske met een kleine blaas

We moeten voor dit verhaal vijfhonderd jaar terug in de Bossche geschiedenis. Volgens de legende stond Dieske als kind bekend om zijn kleine blaas, schrijft Erfgoed Den Bosch. Omdat er in die tijd geen openbare toiletten waren, plaste hij vaak in de Binnendieze. Zijn echte naam is niet bekend, maar hij dankt zijn bijnaam aan deze bijzondere gewoonte: Dieske.

Op een dag speelt Dieske buiten met andere kinderen en staat op de stadsmuur wanneer hij weer hoge nood krijgt. Hij gaat zitten om over de muur te plassen en ziet ineens een groep mannen door het riet sluipen. Het plassende jongetje slaat gelijk alarm. Wat bleek? Het waren Gelderse mannen die probeerden Den Bosch binnen te sluipen. De Gelderse hertog was eerder gevangen genomen door de Fransen. Nu stroopten de Geldersen het land af om geld bij elkaar te sprokkelen, zodat ze hun hertog konden vrijkopen.

Lees verder onder de foto >

De gravure van Alart du Hamel, met Dieske op de fontein. | Foto: Erfgoed Den Bosch

Een bijzondere gravure

Dankzij Dieskes hoge nood ontsnapt Den Bosch aan de Geldersen. De stadspoorten sluiten en de Geldersen vluchten. Bosschenaren zijn zo blij dat hun stad gered is, dat ze op zoek gaan naar een schilder om dit moment vast te leggen. Jeroen Bosch heeft geen tijd, maar Alart Du Hamel wel. Hij werkt aan een gravure van twee geliefden en een nar, maar voegt het plassende jongetje toe op de fontein. 

Deze gravure inspireert kunstenaarduo Jean en Marianne Bremers in de jaren 90. Zij kregen vanuit de politieke partij Knillis de vraag om een beeldengroep te maken van dit kunstwerk. De partij wil meer kleine fonteinen in de stad. En welk verhaal is daar beter voor geschikt dan die van het plassende jongetje? Sindsdien zit Dieske daar in het fonteintje te plassen, terwijl hij uitkijkt over onze stad.